حیران خانم

حیران خانم(۱۷۹۰، نخجوان- ۱۸۴۸، تبریز) شاعر اهل ایران در قرن ۱۸ میلادی و نیمه اول قرن ۱۹ میلادی در شهرهای تبریز و خوی بود. این شاعر آذربایجانی از طایفه بزرگ دنبلی های آذربایجان و تیره کنگرلو است. حیران خانم دختر کریمخان کنگرلوی دنبلی حاکم نخجوان از خاندان کنگرلوی دنبلی، شاعر نامدار قرن سیزدهم هجری قمری است. از زندگی و شرح حال وی اطلاع دقیقی در دست نیست و هرچه از او به نگارش در آمده، به دست نویسندگان و محققین متناقض می باشد. حیران ظاهراً تخلصی برای او بوده نه نام اصلی او.
کتاب ارمغان- دوره چهل و دوم.(ش ۲) صفحه ۱۲۱
کتاب حیران خانم، شماره ۲، صفحه۱۲۴
تاریخ خوی،محمدامین ریاحی، ص ۲۷۵
ماهنامه پیام زن / ۱۳۸۴ / شماره ۱۶۳، مهر
آسیه آل احمد. «گزارشی از همایش ملی خوی و حیران خانم دنبلی». موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. دریافت شده در ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۳.
تولد وی را محمّد علی خان تربیت شهر تبریز می داند، و برخی دیگر از محققین او را متولد شهر نخجوان دانسته اند و رشد و نمای وی را در شهر ارومیه روستای «خانقاه سرخ»(به زبان ترکی:قزل خنیه) که در سه فرسخی ارومیه و پایین تر از کارخانه قند دانسته اند.
به گفته ای استاد ققید سعید تربیت در کتاب دانشمندان آذربایجان شرحی با درج ابیاتی چند در صفحه ۱۲۶، حیران را که در موقع عزیمت از نخجوان نامزدی داشته و دختر نو رسیده بوده و فقط پس از مدتی اقامت در تبریز راهی ارومیه شده، متولد تبریز دانسته است.
در کتاب بزرگان و سخن سرایان آذربایجان غربی و دانشمندان آذربایجان و به نوشته دکتر جواد هیئت در کتاب«آذربایجان ادبیات تاریخینه بیر باخیش» این شاعر نامی جزء شعرای ارومیّه و اهل تبریز معرّفی شده است ولی به گفته ای خود از طایفه دنبلی است.

حیران خانم دُنبُلی (۱۷۹۰، نخجوان - ۱۸۴۸، تبریز) شاعر آذری-فارسی سرای ایرانی کردتبار بود.
• «عمر از دست شد چو تیر از شست/برف پیری مرا به سر بنشست.»