حسین ابادیان

حسین آبادیان. حسین آبادیان (زادهٔ ۲ بهمن ۱۳۴۰ در لار) استاد دانشگاه، وی اکنون با درجهٔ علمی استادی در گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) تدریس می کند. وی همچنین به عنوان نویسنده و محقق تاریخ معاصر ایران، دوازده جلد کتاب و بیش از پنجاه مقاله پژوهشی به زبانهای فارسی، انگلیسی و عربی منتشر کرده است.
تقدیر تاریخی اندیشه در ایران دورهٔ قاجار، (تهران: نشر علم، ۱۳۹۳).
تاریخ سیاسی ایران معاصر؛ بسترهای تأسیس سلطنت پهلوی، (تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ۱۳۸۹).
مفاهیم قدیم و اندیشه جدید، درآمدی نظری بر مشروطه ایران، (تهران: انتشارات کویر، ۱۳۸۸).
بحران آگاهی و تکوین روشنفکری در ایران، (تهران: انتشارات کویر، ۱۳۸۸).
ایران؛ از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند (تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، ۱۳۸۵).
بحران مشروطیت در ایران، (تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، ۱۳۸۳)، چاپ دوم: بهار ۱۳۸۵
دو دهه واپسین حکومت پهلوی، (تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، ۱۳۸۳) چاپ دوم: ۱۳۸۵، چاپ سوم: ۱۳۸۷
روایت ایرانی جنگهای ایران و روس، (تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، ۱۳۸۰).
زندگینامهٔ سیاسی دکتر مظفر بقائی، (تهران: مؤسسهٔ پژوهش و مطالعات سیاسی، ۱۳۷۷)، چاپ دوم ۱۳۸۵ با تجدید نظر و اضافات
اندیشهٔ دینی و جنبش ضد رژی در ایران، (تهران: مؤسسهٔ مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۷۶)
رسول زاده فرقهٔ دمکرات و تحولات معاصر ایران، (تهران: مؤسسهٔ مطالعات تاریخ معاصر ایران، ۱۳۷۶).
مبانی نظری حکومت مشروطه و مشروعه، (تهران: نشر نی، ۱۳۷۴). ۱۳۸۵
تحصیلات وی از کارشناسی تا دکتری در دانشگاه شهید بهشتی انجام گرفته است. موضوع پایان نامهٔ کارشناسی ارشد وی، مبانی تئوریک مشروطه خواهی و مشروعه خواهی نام داشت که برای نخستین بار در تاریخ نگاری دورهٔ مشروطه، از مفاهیم و مباحث فقهی و اصولی در تبیین این جنبش استفاده کرد. بخشی از این رساله با عنوان مبانی نظری حکومت مشروطه و مشروعه منتشر شد.
آبادیان جزو معدود پژوهش گران تاریخ معاصر ایران است که رویکردی فلسفی به تاریخ دارد و نیز او از مفاهیم فقهی و اصولی برای تبیین تاریخ جنبش های فکری معاصر ایران سود برده است که در نوع خود منحصربه فرد است. او برای فهم تاریخ ایران و تبیین وقایع تاریخ معاصر ایران از روش پدیدارشناسی سود می جوید.

حسین آبادیان. حسین آبادیان (۲۲ ژانویه ۱۹۶۲، لار) تاریخ نگار و استاد دانشگاه ایرانی.
• «در بررسی متون مشروطه یک مورد نمی بینیم که روشنفکران و تاریخ نگاران ما نگاه مشترکی نسبت به مشروطه داشته باشند… در ایران حتی معنی لفظی مشترکی از این اتفاق وجود نداشت. یکی می گفت مشروطه مصدر باب شرط است و دیگری از شریطه می گفت، یا عده ای می گفتند مشروطه یعنی سلطنت با شرط و شروط که حاکم را محدود می کند. البته مشروطه الزاماً نظام سلطنتی مشروطه نیست؛ جمهوری هم می تواند مشروطه باشد.»• «حکومت زمانی مشروطه می شود که مردم حقوق اجتماعی و شهروندی خود را بشناسند و بدانند باید چه چیزی را از حکومت بخواهند و چه چیزی را نخواهند و برعکس حکومت چه حقی بر شما دارد.»• «اساساً حاکمیت یک روند دوسویه است. حاکمیت وظایفی در قبال مردم دارد و مردم نیز. از این حیث مشروطه در تاریخ معاصر ما نقطه عطفی به حساب می آید، چون تا قبل از آن هیچ کس از حقوق مردم و تکلیف آنها صحبتی نمی کرد. تا قبل از مشروطه حتی علما علیه حکومت چندان موضع نمی گرفتند و نهایتاً در مقابل مسائل حکومت می گفتند دعا کنید خدا حاکم جبار را به راه راست هدایت کند یا حاکمان را به روز قیامت واگذار می کردند. اما بعد از مشروطه، آخوندخراسانی می گوید ظالم را باید از حکومت به پایین بکشید. یعنی ۱۱۰ سال قبل، اولین بار یک مرجع تقلید می گوید در دوران غیبت، حکومت از آنِ جمهور ناس است.»• «اما آیا استقرار مشروطیت در حکم جهاد در رکاب امام زمان (عج) است همان طور که مرحوم آخوندخراسانی می گوید؟ مشروطیت یک حکومت سکولار و دنیایی است که بر تفکیک قوا، احزاب سیاسی، مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی مبتنی است و بر تفکیک قوا تکیه دارد. البته در مشروطیت ایران مشخص نبود مشروطه خواهان چه می خواهند. حتی یک رساله هم نمی بینید که از طرف روشنفکران نوشته شده باشد که مشروطه چیست؟ پارلمان و مجلس چیست؟ آیا مجلس و حزب همان است که ما داشتیم؟ ما در میان اعضای حزب دموکرات هم سوسیال دموکرات داشتیم و هم منشویک و هم انقلابی. تقی زاده، رسول زاده، هاکوپیان و مخبرالسلطنه هدایت در آن حزب عضو بودند. اما آیا تعریف حزب سیاسی این است؟»• «تصور خیلی ها از مشروطه این است که هر کس هر چه دلش خواست می تواند بگوید و آزاد است هر کاری بکند. درحالی که این اشتباه است درواقع زندگی کردن در یک حکومت مشروطه، سخت تر و محدودتر از یک حکومت دیکتاتوری و حتی آنارشیست است، چراکه مشروطه بر حقوق شهروندی متکی است و حقوق شما به حقوق مدنی و اجتماعی جمع و دیگر افراد جامعه محدود می شود.»• «آیا در مشروطه ما اخلاق و فرهنگ مدنی در جامعه وجود داشت؟ در دوره مشروطه هر کسی که می خواست با یکی تسویه حساب کند تفنگ برمی داشت و می رفت او را بکشد. مشیرالسلطنه را چگونه کشتند؟ اینکه او طرفدار محمدعلی شاه بود یک چیز است و اینکه او را در سر چهارراه مخبرالدوله بکشند مسئله دیگری است؛ خشونتی که بعد از آن کسی جرئت نکند از خانه پا بیرون بگذارد».• «مشروطه در ایران بر مبنای فرهنگ و عرفی اتفاق افتاد که خواست ایرانیان بود. اساساً مردم حرف واعظ محل را بهتر می فهمیدند تا رجل تحصیل کرده و سیاسی اما واعظ محل چه تلقی ای از مشروطه داشت؟ در این خصوص می توان به مرحوم نائینی، که مهم ترین و مستدل ترین کتاب یعنی «تنبیه الامه و تنزیه المله» را نوشته نیز ایراد گرفت. درست است که نائینی مشروطه ایران را بر اساس فهم ما تئوریزه کرده اما آنچه او گفته مشروطه نبود. وقتی می گویند مردم در مقابل قانون برابرند، اما از منظر یک فقیه این برابری در کجاست؟ زن و مرد با هم برابرند؟ نسبت حقوق والدین و فرزندان چگونه است یا نسبت حقوق مسلمان با غیرمسلمان چیست؟ شاید از این گفته عده ای ناراحت شوند اما من معتقدم که حرف شیخ فضل الله نوری که می گوید بنای شرع بر اختلاف حقوق است درست است. این آزادی اصلاً به معنای لیبرتی نیست. مرحوم آخوندزاده معتقد بود انسان می تواند در تخیلات خود آزاد باشد اما از نظر عالم دیگر مثل محلاتی، نائینی و آخوند خراسانی آیا انسان در تخیلات آزاد است؟»• «اساساً از نظر مجتهد خط قرمز وجود دارد و تا جایی می توانیم بنویسیم، آزادانه صحبت کنیم و تخیل کنیم که شرع مشخص کرده. پس نهضت مشروطه ما اصلاً و ابداء مانند پارلمان انگلیس یا انقلاب فرانسه نبود. در انقلاب مشروطه برخی خواسته ها مانند تأسیس عدالت خانه مشخص و ملموس بود. تأسیس عدالت خانه هم کاملاً منطبق با قوانین شرع و دین صورت می گرفت و به قولی منظور این بود هرکس منکر شرعی مرتکب شد (چه شاه، چه رعیت) حکم شرعی باید در مورد او اجرا شود. پس بنیاد مشروطه ایران مبتنی بر شرع بود. تمام اینها یعنی اینکه پایه و اساس مشروطیت ایران با آنچه در غرب اتفاق افتاده بود؛ زمین تا آسمان متفاوت است».• «در غرب یک چارچوب و پایه و اساسی وجود دارد که هیچ گاه آن را از بین نمی برند و در شرایط اجتماعی مختلف چارچوب ها را با وضعیت موجود منطبق می کنند اما جامعه ما به قول همایون کاتوزیان یک جامعه کلنگی است که هر رجالی می آمد دست اندرکاران قبل از خود را جاسوس، خائن و وطن فروش معرفی می کرد و مجدد روز از نو و روزی از نو».• «همیشه در تاریخ ما عده ای متهم به خیانت شده اند و عده ای وطن پرست معرفی شده اند. درحالی که باید رجال سیاسی را در ظرف زمانی-مکانی و شرایط دوره قضاوت کرد و هم اشتباهات آنها را دید و هم دستاوردها و نکات مثبتی که داشتند. باید اشتباه و کارهای مثبت قوام السلطنه، وثوق الدوله یا حیدرخان عمواوغلی را با همدیگر در مورد مشروطه دید. باید به تاریخ کشور احترام گذاشت درحالی که ما الان یک خیابان یا کوچه به اسم دکتر مصدق نداریم. در مشروطه هم خواسته ها از این جریان مشخص نبود. باید خواسته ملموس و مشخصی داشته باشیم. وقتی می گوییم مشروطه باعث شد ما حزب داشته باشیم اشتباه است. حزب فقط جمع شدن چهار وزیر و وکیل کنار هم نیست. مسائل تاریخی برای هر نسل باید به روزرسانی شود و با توجه به تجربیات و آگاهی و جهان بینی متحول شده آنها برایشان بازگو شود».