غلام حسین رهنما

غلامحسین رهنما (زاده ۱۲۵۹ خورشیدی - درگذشته ۱۲ اردیبهشت ۱۳۲۵) استاد ریاضی و نجوم و سیاستمدار ایرانی بود.
هیئت
هندسهٔ مجسمات
هندسهٔ فضایی چشم نمای هندسی
فیزیک
هندسهٔ مسطحه
نسبت محیط به قطر دایرهٔ عدد پی، که موضوع رساله دکترای وی بوده است.
از فضلا و دانشمندان و ریاضی دانان معروف معاصر است.
غلامحسین رهنما در سال ۱۲۵۹ خورشیدی (۱۲۹۹ (قمری)) در شیراز به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا علی محمد ملاباشی از فقها و دانشمندان عصر خود بود. تحصیلات ابتدائی و مقدماتی را در شیراز فراگرفت و به مدرسه دارالفنون تهران وارد شد. وی پس از آنکه دارالفنون را به اتمام رسانید مدت ها نزد استاد عبدالغفار نجم الدوله معلومات خود را در رشتهٔ ریاضی و نجوم تکمیل کرد و به معلمی ریاضیات در دارالمعلمین برگزیده شد و سالیان دراز در آنجا تدریس می کرد. در سال ۱۳۰۵ ش مجمع نجومی آکادمی علوم فرانسه او را به عضویت دائمی پذیرفت. رهنما حدود چهل و پنج سال در مدارس عالی و دانشگاه تهران به تدریس علوم ریاضی و هیئت اشتغال داشت. وی در سال ۱۳۱۳ ش موفق به اخذ درجهٔ دکترا از شورای عالی دانشگاه تهران گردید. رهنما در مشاغل استادی دانشگاه، ریاست دانشکدهٔ فنی، معاونت و وزارت فرهنگ خدمت کرد. در ۱۳۰۷ از طرف اعتمادالدوله قره گوزلو به معاونت وزارت فرهنگ برگزیده شد و چند سالی سمت معاونت وزیر را داشت. در سال ۱۳۱۳ به هنگام تأسیس دانشگاه به استادی و ریاست دانشکدهٔ فنی انتخاب شد و دانشکده مزبور را به وجود آورد. پس از استقلال دانشگاه، معاونت آنجا هم ضمیمه کارش شد. رهنما از اعضای پیوستهٔ فرهنگستان هم بود و از سال ۱۳۱۸ تا زمان مرگ ریاست هیئت نظار بانک ملی را برعهده داشت. در ۱۳۲۴ در سه کابینه متوالی، وزارت فرهنگ بر عهده او قرار گرفت تا اینکه در اردیبهشت ۱۳۲۵ در ۶۶ سالگی در تهران درگذشت و در ایوان مقبره ناصرالدین شاه در جوار شاه عبدالعظیم در باغ جیران در شهر ری به خاک سپرده شد. او برادر عبدالرحیم رهنما است. غلامحسین رهنما گذشته از تبحر در علوم ریاضی، به زبان و ادبیات فارس و عربی تسلط داشت و از زبان فرانسه هم بهرهٔ کافی برده بود. بیشتر رجال و معاریف عصر مشروطیت از شاگردان او بوده اند.
تالیفات او در رشتهٔ ریاضی از پنجاه جلد متجاوز است. بیشتر کتب ریاضیات و فیزیک و شیمی در آن تاریخ تألیف اوست و در مدرسهٔ عالی حقوق و دارالمعلمین هم درس می داد.

[ویکی فقه] غلامحسین رهنما فرزند حاج میرزا علی محمد، در شیراز متولد شد و استاد ریاضی و نجوم و سیاستمدار ایرانی بود.
"غلامحسین رهنما" فرزند "حاج میرزا علی محمد" معروف به "ملاباشی" بود، در ۱۲۵۹ش در شیراز به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را در دارالفنون گذراند. در کنار استاد خود "حاج میرزا عبدالغفارخان نجم الدوله" علوم ریاضی و علم هیات را یاد گرفت و در سال ۱۳۰۵ش مجمع نجومی آکادمی علوم فرانسه رهنما را به عضویت دائمی آن مجمع علمی انتخاب کرد.
تدریس ریاضی
رهنما ۴۵ سال در مدرسه های "دارالفنون" و "علوم سیاسی" و "مدرسه عالی نظام" و "دارالمعلمین عالی" به تدریس ریاضی پرداخت.
مناصب وی
در سال ۱۳۱۳ش با نوشتن مقاله ای در موضوع نسبت محیط دایره "عدد پی" درجه دکترا از طرف شورای عالی دانشگاه را به خود اختصاص داد در سال ۱۳۰۷ ش معاون فرهنگ شد و در سال ۱۳۲۴ ش در کابینه های "ابراهیم حکیمی" و "محسن صدر" وزیر فرهنگ شد.
وفات
...

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
استاد ریاضی و فیزیک. در شیراز متولد شد، در دارالفنون تحصیل کرد و مدت ها نزد استاد عبدالغفار خان نجم الدوله به تکمیل معلومات خود پرداخت. در سال 1305 ش مجمع نجومی آکادمی علوم فرانسه او را به عضویت دائمی پذیرفت.
رهنما حدود چهل و پنج سال در مدارس عالی و دانشگاه تهران به تدریس علوم ریاضی و هیات اشتغال داشت. وی در سال 1313 ش موفق به اخذ درجه ی دکترا از شورای عالی دانشگاه تهران گردید. رهنما در مشاغل استادی دانشگاه، ریاست دانشکده ی فنی، معاونت و وزارت فرهنگ خدمت کرد. وی در تهران وفات یافت و در جوار حضرت عبدالعظیم در باغ جیران دفن شد. از آثار او: «هیئت»؛ «هندسه ی مجسمات»؛ «هندسه ی فضایی چشم نمای هندسی»؛ «فیزیک»؛ «هندسه ی مسطحه» و رساله ی دکترایی در موضوع: «نسبت محیط به قطر دایره ی عدایی».