قاعده اقدام به زیان

[ویکی فقه] آنچه در اصطلاح فقهی تحت عنوان « قاعده اقدام » بحث می شود به دو معنا است و بسیار دشوار می نماید که بتوان با اتخاذ وجه مشترک، آن دو را به جامع واحد بازگشت داد.
البته با توجه به موازینی که در تعریف قاعده فقهی و تمایز آن با نظریه فقهی گفته ایم، می توان به جای قاعده اقدام «نظریه اقدام» را مطرح کرد و هر دو معنا را در آن جای داد.
تعریف
هرگاه شخصی با توجه و آگاهی، عملی را انجام دهد که موجب ورود زیان توسط دیگران به او گردد، واردکننده زیان، که شخص دیگری است، مسئول خسارت نخواهد بود. فقها عدم مسئولیت واردکننده زیان را مستند به «اقدام» دانسته اند؛ بدین بیان که شخص با اقدام خود موجب از بین رفتن حرمت مالش شده است. در حقیقت «اقدام» در این معنا مانعی است برای اجرای قواعد ضمان قهری از جمله قاعده احترام که قبلا گفته شد؛ چرا که « قاعده احترام »، قاعده ای است برای حمایت شرع از صاحبان اموال و تردید نیست که اگر صاحب مال خودش حرمت مال خویش را ضایع سازد، مورد حمایت شرع قرار نخواهد گرفت.
مستند ضمان
چنانچه مستند ضمان برای زیان زننده، قاعده لا ضرر باشد نیز قضیه از همین قرار است، چون جای تردید نیست که قاعده لا ضرر برای حمایت از متضرری است که خود مقدمات زیان را برای خویش فراهم نساخته باشد.
رابطه اقدام با قاعده لا ضرر
...