کلمه جو
صفحه اصلی

فاطمه ٔ نیشابوری

فرهنگ فارسی

از قدمائ نسائ خراسان بوده است و از کبار عارفات ابو یزید بسطامی قدس الله سره بر وی ثنائ گفته است .

لغت نامه دهخدا

فاطمه نیشابوری. [ طِ م َ ی ِ نی / ن َ ] ( اِخ ) از قدماء نساء خراسان بوده است و از کبار عارفات. ابویزید بسطامی قدس اﷲ سرّه بر وی ثناء گفته است و ذوالنون مصری از وی سوءالها کرده. در مکه مجاور بوده و گاهی به بیت المقدس میرفت و باز به مکه مراجعت میکرد.و در راه عمره در سال 223 هَ. ق. مرد. روزی برای ذوالنون چیزی فرستاد، ذوالنون قبول نکرد و گفت در قبول کردن چیزی از نسوان مذلت است و نقصان. فاطمه گفت : در دنیا هیچ صوفی از آن بهتر و بزرگتر نیست که سبب در میان نبیند. ابویزید گفته است که در عمر خود یک مرد و یک زن دیدم ، آن زن فاطمه نیشابوریه بود، از هیچ مقام او را خبر نکردم که آن چیز وی را عیان نبوده. یکی از مشایخ ذوالنون را پرسید که را بزرگتر دیدی ازاین طائفه ؟ گفت : زنی بود در مکه که وی را فاطمه نیشابوریه میگفتند و در فهم معانی قرآن سخنانی میگفت که مرا عجب می آمد. ( از نفحات الانس چ تهران 1336 هَ. ش. ص 620 ). و رجوع به خیرات حسان السلطنه ص 18 شود.

دانشنامه عمومی

فاطمه نیشابوری از زنان صوفی و عارف ایرانی قرن سوم هجری اهل خراسان نیشابور بود. او معاصر با ذوالنون مصری و یزید بسطامی بوده است. از زندگی او اطلاعات زیادی در دست نیست.
النجوم الزاهره ۲/۲۳۸
تذکره الاولیا، ص۳۴۹
جامع کرامات اولیا نبهانی. ج۲/۳۵۷
خزینه الاصفیا ص۴۱۵
صفه الصفوه ۴/۱۲۳–۱۲۴
طبقات شعرانی، ۱/۶۶
کشف المحجوب، ص۱۴۹
نفحات الانس ص۶۱۹
ابویزید بسطامی او را ستایش کرده و ذوالنون مصری او را «استاذ» خود و از «اولیاالله» خوانده. عبدالرحمن جامی از قول بایزید بسطامی دربارهٔ او چنین می نویسد:
در عمر خود یک مرد و یک زن دیدم، آن زن فاطمهٔ نیشابوریه بود. از هیچ مقام وی را خبر نکردم که آن چیز وی را عیان نبود.
او در سال ۳۲۳ هجری درگذشت.


کلمات دیگر: