خانواده ای از طرح های تحقیقاتی است که برای بررسی علل بالقوه تفاوت های مشاهده شده در بین گروه های موجود استفاده می شود.
تحقیق علی - مقایسه ای برای مطالعه عللی که در آن تخصیص یا دستکاری تجربی غیرممکن، غیراخلاقی یا به نوعی ممنوع است مفید است. اغلب با داده های نظرسنجی در مقیاس بزرگ مانند برنامه ارزیابی بین المللی دانش آموزان یا ارزیابی ملی پیشرفت تحصیلی استفاده می شود، اما در مطالعات مقیاس کوچکتر نیز رایج است. این شبیه به طرح های تحقیقاتی همبستگی است، با این تفاوت که متغیر مستقلی که باید مورد آزمایش قرار گیرد، مقوله ای است ( به عنوان مثال، عضویت در مدرسه یا کلاس ) و تحلیل به صراحت تلاش می کند تا علیت را آزمایش کند. اگرچه برخی از محققان در مورد تمایز مفهومی بین طرح های علی - مقایسه ای و همبستگی در تحقیقات آموزشی بحث می کنند و ادغام همبستگی و علی - مقایسه ای را تحت عنوان �غیر تجربی . . . � توصیه می کنند.
تحقیق علی - مقایسه ای برای مطالعه عللی که در آن تخصیص یا دستکاری تجربی غیرممکن، غیراخلاقی یا به نوعی ممنوع است مفید است. اغلب با داده های نظرسنجی در مقیاس بزرگ مانند برنامه ارزیابی بین المللی دانش آموزان یا ارزیابی ملی پیشرفت تحصیلی استفاده می شود، اما در مطالعات مقیاس کوچکتر نیز رایج است. این شبیه به طرح های تحقیقاتی همبستگی است، با این تفاوت که متغیر مستقلی که باید مورد آزمایش قرار گیرد، مقوله ای است ( به عنوان مثال، عضویت در مدرسه یا کلاس ) و تحلیل به صراحت تلاش می کند تا علیت را آزمایش کند. اگرچه برخی از محققان در مورد تمایز مفهومی بین طرح های علی - مقایسه ای و همبستگی در تحقیقات آموزشی بحث می کنند و ادغام همبستگی و علی - مقایسه ای را تحت عنوان �غیر تجربی . . . � توصیه می کنند.