کلمه جو
صفحه اصلی

انجمن های ایالتی و ولایتی

دانشنامه آزاد فارسی

عنوان لایحه ای مصوب دولت ایران در ۱۶ مهرماه ۱۳۴۱ش. این لایحه که در زمان تعطیلی مجلس شورای ملی، به تصویب دولت رسیده بود، با اعتراض گستردۀ مراجع تقلید، عالمان و روحانیان شیعی ایران و عراق مواجه شد. زیرا به موجب این لایحه ، شرط «مسلمان بودن » از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان حذف شده بود و نمایندگان نیز به جای «قرآن » می توانستند با هر «کتاب آسمانی » مراسم تحلیف به جا آورند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] انجمن های ایالتی و ولایتی یکی از طرح های آمریکایی بود که شاه بواسطه اسدالله علم این لایحه شوم را در دوره تعطیلی مجلس در دولت تصویب کردند که از مفاد آن به بی بندو باری و سیطره مسئولین غیر مسلمان در کشور اسلامی دامن می زد با مخالفت امام خمینی مواجه شدند.
محمدرضا شاه پهلوی هنگام اجرای طرح اصلاحات ارضی و هنگام نخست وزیری امینی، طی سفری به ایالات متحده، آنها را از اجرای برنامه های اصلاحی مورد نظرشان مطمئن ساخت و انجام آنها را خود بر عهده گرفت. بنابراین نظر موافق آنان را برای برکناری امینی کسب کرد و پس از بازگشت به کشور، "اسدالله عَلَم" را جایگزینش ساخت. مهم ترین اقدام عَلَم تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی بود که هنگام تعطیلی مجلس به طور غیرقانونی در هیئت دولت به تصویب رسید.
اجرا و مفاد لایحه
پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش. اسدالله علم به عنوان رابط شاه با مقامات عالی رتبه انگلیسی و آمریکایی، سهم اساسی در برکناری زاهدی از نخست وزیری داشت و او بود که مقامات آمریکایی را متوجه نقش بیشتر شاه کرد.
← نقش علم در دربار
این لایحه در واقع می خواست مقدمات و تمهیداتِ قانونی برای تغییرات آمریکایی را فراهم کند. در ۱۶ مهر ۱۳۴۱ دولت اعلام می کند که لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت تصویب شد و با توجه به اینکه مجلسی نیست، بنابراین، قانون تلقی می شود. این لایحه، مسائل مختلفی را در برداشت که مهم ترین آنها حذف شرط مسلمانی برای تصدی بسیاری از پست های مهم مملکتی مثل: قضاوت و... بود. به علاوه تصریح شده بود در مواردی که طبق قانون، افراد باید سوگند یاد کنند، ضرورتی ندارد که مسلمانان، نام قرآن را ذکر کنند، فقط کافی است به کتاب های آسمانی سوگند یاد کنند. همچنین در یکی از بندهای این لایحه به تساوی کامل حقوق اجتماعی زنان و مردان از جمله شرکت در انتخابات تاکید شده بود.
گامی دیگر بر آزادی بی بند و باری
...


کلمات دیگر: