کلمه جو
صفحه اصلی

پیدازیستی

دانشنامه عمومی

پیدازیستی یا فانروزوئیک (Phanerozoic) یک اَبَردوران (ائون) زمین شناسی است.
دیرینه زیستی (پالئوزوئیک) (۵۴۱ - ۲۵۲ میلیون سال): کامبرین، اردویسین، سیلورین، دوونین، کربونیفر و پرمین.
میانه زیستی (مزوزوئیک) (۲۵۲ - ۶۶ میلیون سال): تریاس، ژوراسیک و کرتاسه
نوزیستی (سنوزوئیک) (۶۶ میلیون سال پیش - تا کنون): پالئوژن، نئوژن و کواترنری.
واژه فانروزوئیک از واژه یونانی «فانروس» مشتق شده که به معنی پیدا و هویدا است. پس از گسترش سریع و فراوان زیست در کامبرین، تنوع زیستی زمین افزایش چشمگیری یافت و به این خاطر در سنگواره های ابردوران پیدازیستی، سنگواره های جانوران بیشتر و پیشرفته تری دیده می شود. نام پیدازیستی در اصل در زمانی ابداع شد و به کار رفت که هنوز سنگواره های قدیمی تر از کامبرین یافته نشده بود.
در ابردوران پیدازیستی که از حدود ۵۴۱ میلیون سال پیش تاکنون به درازا کشیده زیست جانوری انبوه و فراوان بوده است. در پیدازیستی چندین شاخه از جانوران به سرعت پدیدار شدند، ماهی ها تکامل پیدا کردند، حشرات و چهاراندامان پدید آمدند و گیاهان پیشرفته تری به ظهور رسیدند. در ابردوران پیدازیستی بود که نیروهای زمین ساختی با فشار خود باعث درهم فشرده شدن قاره های جهان در یک ابرقاره به نام پانجه آ شدند و این ابرقاره سپس تکه تکه شده و قاره های امروزی را به وجود آورد.
بیشتر زمین شناسان و دیرین شناسان مرز دو ابردوران پیشین زیستی و پیدازیستی را زمانی می دانند که نخستین سه بندی ها (تریلوبیت ها) و جانوران آبسنگ ساز هم چون کهن جامان Archaeocyatha و مرجان های دریایی پدیدار شدند.


کلمات دیگر: