محمد یعقوب خان

محمد یعقوب خان (زاده ۱۸۴۹ - درگذشت ۱۵ نوامبر ۱۹۲۳) پادشاه افغانستان در بین ۲ حوت/اسفند ۱۲۵۷ تا ۲۰ میزان/مهر ۱۲۵۸ و فرزند پادشاه شیرعلی خان بود.
فهرست پادشاهان افغانستان
محمد یعقوب خان والی اسبق هرات بود و در سال ۱۸۷۰ میلادی تصمیم به شورش علیه پدرش گرفت اما در سال ۱۸۷۴ به زندان افتاد.
در جنگ دوم افغانستان-انگلیس که در سال ۱۸۷۸ بوقوع پیوست، شیرعلی خان پس از شکست از پایتخت افغانستان فرار کرد و در فوریه ۱۸۷۹ در شمال افغانستان درگذشت. محمد یعقوب خان به عنوان جانشین شیرعلی خان در ماه مه ۱۸۷۹ معاهده گندمک را امضا کرد و کنترل امور خارجی افغانستان را به امپراتوری بریتانیا واگذار کرد. پس از انعقاد این قرارداد قیامی علیه این توافق نامه در افغانستان به وقوع پیوست که منجر شد جنگ های متعددی بین مردم و نیروهای انگلیسی حامی محمد یعقوب خان رخ دهد. محمد یعقوب خان در ۱۲ اکتبر ۱۸۷۹ استعفا داد و در نوامبر همان سال به هندوستان رفت.
در جریان جنگ دوم افغانستان و انگلیس، نیروهای بریتانیایی، سربازان شیرعلی خان را در زمستان در جلال آباد شکست دادند. منتظر ماندند تا پادشاه جدید یعقوب خان قوانین و شرایط مورد نظر آنان را بپذیرد. یکی از چهره های اصلی مذاکرات، پیر لوئیس ناپلئون کیوناری که یک اشراف زاده ایرلندی-ایتالیایی بود، وی در ابتدا در اولین هنگ تفنگداران بنگال فعالیت کرد و سپس به سرویس سیاسی منتقل و به عنوان معاون کمیسر پیشاور تعیین شد. وی در سال ۱۸۷۸ به عنوان نماینده لرد لیتون برای مأموریتی به کابل فرستاده شد که افغانستانی ها حاضر به ادامه دادن نبودند. این امتناع منجر به جنگ دوم افغانستان و انگلیس شد. در مه ۱۸۷۹، محمد یعقوب خان به روستای گندمک که یک روستا خارج از شهر جلال آباد بود رفت. در نتیجه این مذاکرات معاهده گندمک امضا شد. طبق این توافق محمد یعقوب خان، مناطق علاقه کرم تا ابتدای جاجی، درهٔ هیبتناک خیبر تا کناره شرقی هفت چاه، لندی کوتل و سیبی و پشین را تا کوه کوژک و استقلال افغانستان را یکجا به هند بریتانیا تسلیم کرد. کیوناری در ژوئیه ۱۸۷۹ به عنوان نماینده سلطنتی در کابل تعیین شد. اقدامات متکبرانه و بی پروا وی منجر شد وضعیت کابل وخیم شود که در نتیجه آن برخی نیروهای افغانستانی در سپتامبر ۱۸۷۹ وی و هیئتش را در کابل کشتند. این اقدام منجر به حضور سربازان بریتانیایی به افغانستان و برای مجازات افغانستانی ها شد. با حضور نیروهای بریتانیایی یعقوب خان استعفا داد و به اردگاه بریتانیا پناه برد و در ماه دسامبر به هندوستان فرستاده شد.

محمدیعقوب خان (۱۸۴۹ـ۱۹۲۳)
امیر افغانستان (حک: مارس ـ اکتبر ۱۸۷۹)، پسر ارشدِ شیرعلی خان . در دوران پادشاهی پدر در خدمت او بود و در بازپس گیری قندهار دلیرانه جنگید. یک بار به عنوان نمایندۀ پدر به دربار ناصرالدین شاه قاجار آمد تا برای بازپس گیری کابل از شاه ایران کمک بگیرد. در اعتراض به ولایتعهدی برادرش، عبدالله خان، بر پدر شورید و برای پنج یا هفت سال به زندان افتاد. با مرگ شیرعلی خان (مارس ۱۸۷۹)، که پس از مرگ ولیعهد اتفاق افتاد، یعقوب خان به سلطنت رسید و از همان آغاز کوشید تا راه مذاکره با انگلیسی ها را بگشاید و در این راستا، عهدنامۀ گندمک را پذیرفت . با این عهدنامه، استقلال افغانستان از بین می رفت و انگلستان در افغانستان حاکم مطلق العنان می شد. بعد از این عهدنامه ، محمدیعقوب خان به کابل رفت و حکومت سایر ولایات را به خویشانش واگذاشت. نقش او بیشتر تشریفاتی بود. پس از قتل سفیر انگلیس در جریان شورش سربازانی که مواجب خود را از دولت طلب می کردند، نیروهای انگلیسی به طرف کابل حرکت کردند. محمدیعقوب خان، برای عذرخواهی، به اردوی انگلیسی ها رفت و عملاً زندانی شد و پس از وصول انگلیسی ها به کابل، از سلطنت استعفا کرد و در ذی حجۀ ۱۲۹۶ق به هندوستان تبعید گردید. او در هندوستان درگذشت.