خلیل کمره ای

حاج میرزا خلیل کَمَره ای (زادهٔ ۱۲۷۷ در دهکده فرنق، درگذشتهٔ ۱۳۶۳ در تهران) نویسنده، محقق و فیلسوف الهی معاصر بود که بیشتر به سبب تلاش در جهت اتحاد مذاهب اسلامی شناخته می شود.نبو
میرزا خلیل تحصیلات خود را در حوزه های علمیه اراک وقم نزد عبدالکریم حائری یزدی آغاز نمود و در میان سالی به آموزش دروس مختلف اسلامی و فلسفی در قم و سپس در تهران مشغول گشت. معروفترین کتب وی «افق وحی»، «شرح نهج البلاغه (آسمان و جهان)»، «قبله اسلام»، «هفت جلد کتاب عنصر شجاعت یا هفتاد و دو تن و یک تن» و «بیت المقدس و تحول قبله» است. پاسخ های وی به دوازده سؤال فلسفی واتیکان به نظم درآمد و به صورت کتابی جداگانه منتشر شد. کمره ای به نمایندگی از طرف سید حسین بروجردی به قاهره عزیمت و از شیخ محمود شلتوت مفتی اعظم و رئیس دانشگاه الازهر مصر بخاطر فتوای تاریخی اش مبنی بر جواز پیروی از مذهب شیعه دوازده امامی تشکر نمود. وی بیش از سه دهه امام جماعت مسجد فخرالدوله در تهران را به عهده داشت و به مدت پنج سال در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران در مقطع دکتری به تدریس احادیث وحی مشغول بود.
خلیل در سال ۱۲۷۷ شمسی در دهکده فرنق از توابع شهرستان خمین در بخش کمره متولد شد. پدرش، مشهدی ابوطالب کشاورز و مادرش بی بی خاتون جان خانه دار بود. وی در حدود شش سالگی خواندن و نوشتن را نزد عموی خود و سپس در مکتب خانه ده فرا گرفت و در حدود دوازده سالگی برای ادامه تحصیلات به سوی جاپلق و خمین و سپس خوانسار رهسپار گردید و علوم ادبی و مقدمات عربی را نزد ملامحمد خوانساری امینی و سایر استادان فراگرفت.خلیل در حدود سال ۱۲۹۶ شمسی برای ادامه تحصیلات به مدرسه سپهدار در حوزه علمیه اراک (سلطان آباد) رفت و علوم فقه و اصول، منطق و مقداری حکمت و فلسفه و نیز درس خارج را نزد حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و سایر استادان آموخت. در سال ۱۲۹۹ شمسی به قم رفت و تا حدود سال ۱۳۱۴ شمسی در حوزه علمیه قم به تحصیل و تعلیم مشغول بود. استادان عمده وی در قم، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (مؤسس حوزه علمیه قم)، میرزا علی اکبر مدرس یزدی معروف به «حکیم»، میر سید علی یثربی کاشانی و میرزا جواد ملکی تبریزی بودند. میرزا خلیل پس از تکمیل تحصیلات، به تدریس سطوح، تفسیر، فلسفه (و نیز علوم هیئت قدیم و تشریح الافلاک و هندسه اقلیدسی و خلاصه الحساب شیخ بهایی) پرداخت. از افرادی که در قم در دروس وی شرکت کردند، می توان از سید مرتضی عسگری، مرتضی حائری یزدی و سید محمود طالقانی نام برد. میرزا خلیل به نظریات فلاسفه قدیم یونان (سقراط، افلاطون و ارسطو)، فلسفه الهی و فلسفه ملا صدرا شیرازی - صدر المتالهین و مطالعات تطبیقی آن ها علاقه مند بود.
در سال ۱۳۱۴ شمسی در رابطه با مخالفت حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی با کشف حجاب اجباری رضا شاه، میرزا خلیل که رونوشت نسخه برداری شده تلگرام استادش به رضا شاه را نزد خود داشت در اراک توقیف و شبانه به تهران منتقل و مستقیماً تحویل بازداشتگاه شهربانی تهران گردید. پس از ۳۱ روز بازداشت انفرادی، با سپردن تعهد و التزام کتبی مبنی بر «عدم خروج از حوزه قضائی تهران (حتی حضرت عبدالعظیم و شمیران)» آزاد شد.در سال ۱۳۲۴ شمسی، اشرف الملوک فخرالدوله (دختر مظفرالدین شاه قاجار) از وی دعوت نمود که امام جماعت مسجد فخرالدوله واقع در دروازه شمیران تهران را بپذیرد که مورد قبول او قرار گرفت.

[ویکی فقه] میرزا خلیل کمره ای (۱۲۷۸-۱۳۶۳ش) از علما و محققین بزرگ و شناخته شده شیعه در قرن حاضر بود. وی به خاطر تلاش در جهت وحدت اسلامی و وحدت بین مذاهب اسلامی، شناخته می شود.کمره ای از شاگردان مطرح آیت الله العظمی عبدالکریم حائری و هم دوره و هم بحث امام خمینی (رحمةالله علیه) بود.اعتبار جهانی کمره ای موجب شد تا پاپ از طریق سفارت واتیکان در تهران، سؤالات متعدد کلامی را از وی استعلام و استفسار کند و ایشان به آن ها پاسخ داد، که بعدها در کتاب «قاب قوسین» منتشر گردید.وی از مبارزین دوران انقلاب بود و در راهپیمایی ها شرکت می کرد و در دوره جنگ ایران و عراق، مقاله ای در حقانیت ایران و رزمندگان ایرانی نگاشت.ایشان پس از تحمل دوره بیماری طولانی در مهر ماه ۱۳۶۳ش وفات یافت. پیکر ایشان پس از انتقال به قم، در حجره کنار مرقد شهید شیخ فضل الله نوری واقع در صحن بزرگ حرم کریمه اهل بیت، حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.
حضرت آیت الله میرزا خلیل کمره ای، فرزند ابوطالب و نوه یوسف کمره ای خمینی، در سال ۱۲۷۸ شمسی برابر با ۱۳۱۷ قمری در روستای «فرنق» واقع در کمره از توابع شهرستان خمین، در خانواده ای متدین و کشاورز دیده به جهان گشود.
تحصیلات
میرزا خلیل، تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود شروع کرد، سپس به خوانسار رفت و تحصیلات خود را در نزد اساتید بزرگواری چون: حاج سیدعلی اکبر بیدهندی، آخوند ملامحمد بیدهندی و آقا سیداحمد جاده ای ادامه داد. در سال ۱۳۳۷ قمری در سن ۲۰ سالگی عازم حوزه علمیه اراک شد و از حوزه درسی آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری (قدس سره) و دیگر اساتید آن روز اراک در فقه، اصول و فلسفه بهره مند گردید.
هجرت به قم
مرحوم کمره ای پس از چند سال تحصیل در اراک، در سال ۱۳۴۰ قمری با مهاجرت استادش مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری به قم و رونق مجدد حوزه علمیه قم، اراک را ترک گفته و به قم عزیمت نمود.ایشان در قم علاوه بر دروس رسمی فقه و اصول، از محضر اساتید برجسته حکمت و عرفان و اخلاق هم چون حضرات آیات میرزا علی اکبر مدرس یزدی و میرزاجوادآقا ملکی تبریزی (قدس سرهما) بهره برد.این عالم ربانی در مقدمه کتاب «لقاء الله» درباره استادش، عالم عارف، حضرت آیت الله میرزا جوادآقا ملکی تبریزی (قدس الله نفسه الزکیه) می نویسد:مؤلف بزرگوار از اعظم فقهای «صائناً لنفسه، حافظاً لدینه، مخالفاً لهواه، مطیعاً لامر مولاه» است. ایمان در عمل در شخص ایشان به قدری درخشان بود که شدت جاذبه اش، هم اکنون مرا تحت تاثیر قرار داده و به یاد آن زمره از فقهای عظام می اندازد که حجت های زمانند. به سال ۱۳۴۰ هجری قمری مرا دولت ملاقات و درک محضر آن جناب دست داد. وی بسیار مفخم و مجلل بود و در حوزه موعظه شان گویی انسان را هاله ای از نور فرا می گرفت که مستمعین را از خود بی خود می کرد.
هم دوره ای ها
...