کلمه جو
صفحه اصلی

حزب اسلامی خالص

دانشنامه عمومی

حزب اسلامی خالص یک سازمان سیاسی - نظامی در افغانستان است که در ماه جدی (دی) سال ۱۳۵۸ با انشعاب یونس خالص از حزب اسلامی افغانستان تأسیس شد. حزب اسلامی افغانستان در ۱۹۷۷ به رهبری گلبدین حکمتیار تأسیس شده بود و پس از این انشعاب برای تمایز از حزب خالص با نام حزب اسلامی گلبدین حکمتیار شناخته می شد.
حزب اسلامی خالص یکی از گروه های مجاهدین افغان بود که در دهه ۱۹۸۰ در جریان جنگ شوروی در افغانستان با نیروهای شوروی و حکومت متحد آنها در کابل یعنی جمهوری دمکراتیک افغانستان می جنگید. بود و کمک های زیادی را از طریق پاکستان از آمریکا و عربستان و دیگر کشورهای مخالف شوروی دریافت می کرد. این سازمان که بیشتر شامل پشتون های افغانستان می شد یکی از هفت حزب مجاهدین بود که در سال ۱۹۸۵ در شهر پیشاور با یکدیگر ائتلاف کرده و مهمترین اپوزیسیون دولت افغانستان را ایجاد کردند. پایگاه اصلی این حزب در ولایت های شرقی پشتون نشین ننگرهار و پکتیا بود.
جلال الدین حقانی، حضرت علی، امین وردک و عبدالحق از معروفترین فرماندهان این حزب در جریان جنگ با شوروی بودند. جلال الدین حقانی بعدها شبکه حقانی را پایه گذاشت و پس از اشغال افغانستان توسط ائتلاف بین المللی وارد جنگ با نیروهای خارجی مستقر در افغانستان شد.
با پیروزی مجاهدین و سقوط حکومت کمونیستی افغانستان در بهار سال ۱۳۷۱، حزب یونس خالص نیز در قدرت شریک شده اما اما کمی بعد جنگ داخلی افغانستان پس از به توافق نرسیدن گروه های افغانی در مورد تقسیم قدرت آغاز شد و اتحاد این حزب با دولت اسلامی افغانستان به پایان رسید. در زمان قیام طالبان یونس خالص و حزب تحت رهبری او از آنها حمایت کرده و به طالبان پیوستند. وی پس از سقوط حکومت طالبان نیز علیه نیروهای آمریکایی در افغانستان اعلام جهاد کرده و در مخفیگاه زندگی می کرد. وی در ۲۹ تیرماه ۱۳۸۵ درگذشت.

دانشنامه آزاد فارسی

از احزاب سیاسی- نظامی بنیادگرای افغانستان. این حزب در دی ماه سال 1358 از حزب اسلامی افغانستان (به رهبری گلبدین حکمتیار) منشعب شد و با رهبری یونس خالص به فعالیت های سیاسی و نظامی پرداخت. حزب اسلامی خالص از گروه های مجاهدین و ائتلاف هفتگانۀ پیشاور بوده که در اواخر دهۀ 1350 و طول دهۀ 1360 با حکومت جمهوری دمکراتیک افغانستان و نیروهای ارتش سرخ شوروی می جنگیده اند. حزب اسلامی خالص نیز در این دوره، چون گروه های دیگر ائتلاف پیشاور، کمک های تسلیحاتی و مالی زیادی را از کشورهایی چون امریکا، عربستان و پاکستان برای مبارزه با شوروی و دولت دست نشانده اش در افغانستان دریافت کرد. پایگاه اصلی این حزب در ولایت های شرقی پشتون نشین ننگرهار و پکتیا بود. با پیروزی مجاهدین و سقوط حکومت کمونیستی افغانستان (۱۳۷۱) اعضای حزب یونس خالص نیز در دولت اسلامی افغانستان مناصب بالایی به دست آوردند، اما با آغاز جنگ های داخلی بر علیه دولت و برهان الدین ربانی و احمدشاه مسعود، آن ها هم به مخالفان دولت موقت و در زمان طالبان به این گروه پیوستند. پس از مرگ یونس خالص (1385) انشعابی در این حزب صورت گرفت و متعاقبش پسرش، انورالحق مجاهد، که از مقامات طالبان بود برای خود و عزیزالله دین محمد (والی کابل در دولت کرزای) برای رهبری خود به یارگیری پرداختند. عزیزالله دین محمد در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ افغانستان از حامیان اشرف غنی بوده است.


کلمات دیگر: