اس

آس

( آس ) اجداد [ است ها ] ی کنونی گاه در متون تاریخی آلان و آس را با هم آورده اند .
( اسم ) ۱ - ورق نقاشی شده برای نوعی قمار . تعداد این اوراق برای هر دست بازی معمولا ۲۵ یا ۵٠ است . پشت ورقهای سیاه یکدست و روی آنها برنگهای پنجگانه : سبز سفید سیاه زرد و قرمز است و بترتیب نقشهای شاه بی بی آس سرباز و لکات را بسبک دلخواه بر آن نقش کنند. ۲ - تک خال ورق بازی که یک خال بر آن باشد . یاچهار شاهش بچهار آس خوردن . بقوی تر از خودی مصادف شدن بحیله و چارهای رساتر از حیل. خود دچار گردیدن .
نوعی بازی نام قومی از ایرانیان ساکن قفقاز اندوهگین

---

بنیاد، بنلاد، شالوده، پایه، پی، اصل هرچیز، اساس جمع
( اسم ) بنیاد بند بنور. دیوار شالده بن پی . یا اس اساس . ۱ - بنیاد و پای. هر چیز . ۲ - آغاز کار سر آغاز بنیاد امر .
بنیاد

( آس ) [ فر. ] ( اِ. ) ۱ - تک خال . ۲ - یکی از ورق - های بازی که یک خال بر آن نقش شده .
( اِ. ) دو سنگ گرد و مسطح بر هم نهاده که به وسیله آن غلات را آرد کنند. سنگ زیرین ساکن و سنگ بالایی متحرک می باشد.

---

(اُ سّ ) [ ع . ] (اِ. ) اساس ، شالوده .

( آس ) آس. ( اِ ) دو سنگ گرد و پخ برهم نهاده و زیرین را در میان میلی آهنین و جز آن از سوراخ میان زبرین درگذشته و سنگ زبرین بقوت دست آدمی یا ستور یا باد یا آب و بخار و برق گردد و حبوب و جز آن را خرد یا آرد سازد. آنچه را به دست گردد، دست آس و آسدست ، و آنچه را با آب گردد آب آس یا آسیاب یا آسیا و عرب طاحونه و ناعور و آنچه را بباد گردد بادآس و آسیاچرخ و آس باد و رحی الریح نامند،و آس بستور گردنده و نیز آس بزرگ را خرآس و ستورآس گویند و آس با شتر گردنده را عرب طحانه و طحون گوید.( السامی فی الاسامی ). و آس که بگاو گردد آن را گاوآس و دولاب و عرب منجنین و منجنون و عربه و دالیه گوید. رحی. طاحونه. رحا. طاحون. طحانه. مطحنه :
در تو ای گنبد امید و هراس
گردش آس هست و گونه آس
سبز و خرم چو آسی اندر چشم
باز بر فرق تیزگرد چو آس.عمرت از آس آسمان سوده
تو دمی زو بجان نیاسوده.دامن بخت تو پاک از گرد آس آسمان
وز جفای آسمان خصم تو سرگردان چو آس.قدر سرمه بزرگتر باشد
هرچه اش آس خردتر ساید. || اشتر که موی او ریخته بود. اَنْبُره.
- آس شدن ؛آس گردیدن. آس گشتن. آرد شدن. نرم ، خُرد، آسیائی شدن. مطحون ، طحین ، مُطحن گردیدن :
آس شدم زیر آسیای زمانه
نیسته خواهم شدن همی بکرانه.دوستا جای بین ومرد شناس
شد نخواهم به آسیای تو آس.تا دل من آس شد در آسیای عشق او
هست پنداری غبار آسیا [ بر ] سر مرا.رفیقا جام می بر یاد من خور
که زیر آسیای غم شدم آس.چو دانه دیدی اندر خوشه رُسته
ببین هم گشته زیر آسیا آس.من بپای خود این خطا کردم
تا بدستاس رنج گشتم آس.موافقان را بأست نمالد و نه عجب
در آسیای فلک سنبله نگردد آس.- آس کردن ؛ آرد کردن. نرم وخرد کردن. آسیا کردن. آرد کردن :
آسمان آسیای گردانست
آسمان ، آسمان کند هزمان.همی نثار کند ابر شامگاهی دُر
همی عبیر کند باد بامدادی آس.

( آس ) ۱. در بازی ورق، یکی از ورق ها که یک خال بر آن نقش شده است.
۲. نوعی بازی ورق.
هریک از دو سنگ مسطح، گِرد، و برهم نهاده که غلات را با آن خُرد و نرم می کنند.
* آس شدن: (مصدر لازم ) [قدیمی] نرم شدن، آرد شدن: تا مرا دل آس شد در آسیای عشق او / هست پنداری غبار آسیا بر سر مرا (امیرمعزی: ۳۵ )، رفیقا جام می بر یاد من خور / که زیر آسیای غم شدم آس (سنائی: ۶۲۸ ).
* آس کردن: (مصدر متعدی ) [قدیمی] نرم کردن، آرد کردن.
= مورْد
* آس برّی: (زیست شناسی ) درختچه ای با میوۀ ترش، برگ های متناوب، و تخمدان هایی در پایین گلبرگ ها.

---

اصل هرچیز، بنیاد، شالوده، پایه، پی.

/os/ آبستن

( آس ) فقیر؛ طمع کار؛ آس و پاس

بنیاد ، پایه ، پی