از سرداران مشهور زندیه و پسر بوداق خان و پسر عم کریمخان .
زکی خان زند
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
زکی خان زند. [ زَ ن ِ زَ ]( اِخ ) از سرداران مشهور زندیه و پسر بوداق خان و پسرعم کریمخان و همچنین برادر مادری وی و در دوران حکومت کریمخان اغلب ملازم او بود و زمانی هم در بنادر جنوب مازندران حکومت راند. مردی متهور و جسور بود و پس از فوت کریمخان ، عده ای از رؤسا و خاندان زندیه را بکشت تا پسر کهتر کریمخان ، محمدعلی خان را که داماد وی بود به سلطنت رساند، ولی عاقبت راضی شد که به سلطنت ابوالفتح خان تن دردهد و محمدعلی خان را نیز با وی شریک گرداند با این همه خود به وکالت و نیابت آنان زمام امور را بدست گرفت و صادق خان برادر کریمخان را که از بصره عازم شیراز شده بود، دفع کرد و ابوالفتح خان را بعلت تمایل به صادق خان از کار بر کنار ساخت و نام سلطنت بر محمدعلی خان نهاد و بر اثر ظلم و تعدی وحشیانه اش در سال 1193 هَ. ق. در ایزدخواست بدست عده ای از یارانش کشته شد. رجوع به فرهنگ فارسی معین ج 5، دایرة المعارف فارسی و مجمل التواریخ گلستانه شود.
دانشنامه عمومی
زَکی خان زند از سرداران خاندان زند و برادر مادری کریم خان بود. پدر او بُداق خان نام داشت و عموی کریم خان به شمار می رفت. پس از درگذشت کریم خان مدت کوتاهی به اسم فرزندان کریم خان (ابوالفتح خان و محمدعلی خان) قدرت را در دست گرفت ولی هیچ گاه رسماً خود را فرمانروای زند اعلام ننمود.
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مدخل «ابوالفتح خان زند»
دانشنامهٔ جهان اسلام، مدخل «زکی خان زند»
دانشنامهٔ ایرانیکا، مدخل «اکبر خان زند» (به انگلیسی)
لغت نامهٔ دهخدا، مدخل «محمد خان»
وی با این که از هواداران محمدعلی خان زند (فرزند کوچک تر کریم خان و داماد خود) بود، نخست ابوالفتح خان (پسر بزرگ کریم خان) را به عنوان فرمانروای زند ابقا نمود و اندکی بعد محمدعلی خان را شریک فرمانروایی ابوالفتح خان قرار داد. در پی حملهٔ صادق خان به شیراز، نسبت به ابوالفتح خان بدگمان شد و او را برکنار کرد و بدین ترتیب محمدعلی خان یگانه فرمانروای ظاهری زندیان گردید. او برای حفظ قدرت افزون بر صادق خان، با علیمراد خان زند نیز درگیر شد و سرانجام در ۲۸ جمادی الاول ۱۱۹۳ ه.ق در ایزدخواست به قتل رسید.
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مدخل «ابوالفتح خان زند»
دانشنامهٔ جهان اسلام، مدخل «زکی خان زند»
دانشنامهٔ ایرانیکا، مدخل «اکبر خان زند» (به انگلیسی)
لغت نامهٔ دهخدا، مدخل «محمد خان»
وی با این که از هواداران محمدعلی خان زند (فرزند کوچک تر کریم خان و داماد خود) بود، نخست ابوالفتح خان (پسر بزرگ کریم خان) را به عنوان فرمانروای زند ابقا نمود و اندکی بعد محمدعلی خان را شریک فرمانروایی ابوالفتح خان قرار داد. در پی حملهٔ صادق خان به شیراز، نسبت به ابوالفتح خان بدگمان شد و او را برکنار کرد و بدین ترتیب محمدعلی خان یگانه فرمانروای ظاهری زندیان گردید. او برای حفظ قدرت افزون بر صادق خان، با علیمراد خان زند نیز درگیر شد و سرانجام در ۲۸ جمادی الاول ۱۱۹۳ ه.ق در ایزدخواست به قتل رسید.
wiki: زکی خان زند
دانشنامه آزاد فارسی
زَکی خان زند ( ـ۱۱۹۳ق)
از سرداران مشهور سلسلۀ زَندیّه. زَکی خان فرزند بوداق ْخان، و پسرعمو و برادر مادری کریم خان زند بود که در مدت سلطنت خان زند، مأموریت های مهمی ازجمله سرکوب شورش میرمَهْنا و فتح جزیرۀ خارک (۱۱۶۹ق)، فتح سواحل دریای عمان و جزایر خلیج فارس (۱۱۸۰ق) به وی محول شد. او درمَسْقَط از رهبر عمان شکست خورد و دستگیر شد و سپاه زند در این لشکرکشی ناکام ماند. زکی خان پس از فوت کریم خان (۱۱۹۳ق) نظرعلی خان، سردار بزرگ زند، را شکست داد و ابوالفتح خان، پسر بزرگ کریم خان را به سلطنت رساند. او مدتی بعد محمدعلی خان، پسرکوچک تر کریم خان و داماد خویش، را نیز با وی شریک کرد و خود زمام امور را در دست گرفت. او پس از چند ماه به هنگام لشکرکشی به اصفهان، برای جنگ با علیمرادخان زند، در ایزدخواست به دست عده ای از همراهانش کشته شد.
از سرداران مشهور سلسلۀ زَندیّه. زَکی خان فرزند بوداق ْخان، و پسرعمو و برادر مادری کریم خان زند بود که در مدت سلطنت خان زند، مأموریت های مهمی ازجمله سرکوب شورش میرمَهْنا و فتح جزیرۀ خارک (۱۱۶۹ق)، فتح سواحل دریای عمان و جزایر خلیج فارس (۱۱۸۰ق) به وی محول شد. او درمَسْقَط از رهبر عمان شکست خورد و دستگیر شد و سپاه زند در این لشکرکشی ناکام ماند. زکی خان پس از فوت کریم خان (۱۱۹۳ق) نظرعلی خان، سردار بزرگ زند، را شکست داد و ابوالفتح خان، پسر بزرگ کریم خان را به سلطنت رساند. او مدتی بعد محمدعلی خان، پسرکوچک تر کریم خان و داماد خویش، را نیز با وی شریک کرد و خود زمام امور را در دست گرفت. او پس از چند ماه به هنگام لشکرکشی به اصفهان، برای جنگ با علیمرادخان زند، در ایزدخواست به دست عده ای از همراهانش کشته شد.
wikijoo: زکی_خان_زند
کلمات دیگر: