کتابی است بعربی تالیف ابن قتیبه . این کتاب محتوی نمونه هایی است از مصنفات ادبی عصر مولف در مسایل مختلف که هر دسته تحت عنوانی نقل شده و با نظر مولف در مورد آنها در آمیخته است . دراین کتاب بسیاری از روایات ایرانی آمده و از کتب مشهور پهلوی که بعربی نقل شده بود مانند آیین نامه در موارد متعدد نقل شده است . این کتاب در ده جزو است و مکرر بطبع رسیده .
عیون الاخبار
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
عیون الاخبار نوشته ابن قتیبه دینوری کتابی کهن در موضوع تاریخ و اخبار و ادب و موضوعات گوناگون دیگر است. چنانکه از مقدمه کتاب برمی آید مؤلف آن را در دفاع از پاکیزگی و اصالت زبان عربی در مقابل موج فسادی که در اثر انتشار لهجه ها و نفوذ بیگانگان در فرهنگ عربی رخنه کرده است، نگاشته است. بنابراین مجموعه اطلاعات پراکنده و وسیعی که در این کتاب فراهم آمده است، باید دست افزار هر مرد عرب زبان فرهنگ یافته باشد.
کتاب حاوی ابیاتی است که هماهنگ با اخبار وارده در آن گنجانده شده است. این کتاب از شخصیت علمی و ادبی و ذوق فراوان مؤلف خبر می دهد چنانکه مرجع ارزشمندی در موضوع اخبار و ادب به شمار می رود.
وی می گوید: .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
این کتاب هر چند که در باب قرآن کریم و سنت و شرایع دین و علم حلال و حرام نیست، باز در امور مهم راهگشاست. به اخلاق نیک راه می نماید، از فرومایگی باز می دارد بر تدبیر بایسته و سنجش شایسته و نرمی و ملایمت در سیاست و آباد سازی زمین برمی انگیزد. راه انسان به سوی خداوند، به یک راه منحصر نیست بلکه متعدد است. من این عیون الاخبار را از آن رو پرداختم که ادب ناآموخته را روشنگر شود، اهل علم را تذکار باشد... پادشاهان را پس از رنج و خستگی آرامش دهد... صواب ندیدم که این کتاب را وقف دنیاجوی کنم و آخرت طلب را بی بهره گذارم یا وقف خواص کنم و عامه را فرو نهم، یا آن را به پادشاهان اختصاص دهم و مردم کوی و بازار را فراموش کنم. از این رو برای هر گروه سهمی قرار دادم.
کتاب حاوی ابیاتی است که هماهنگ با اخبار وارده در آن گنجانده شده است. این کتاب از شخصیت علمی و ادبی و ذوق فراوان مؤلف خبر می دهد چنانکه مرجع ارزشمندی در موضوع اخبار و ادب به شمار می رود.
وی می گوید: .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
این کتاب هر چند که در باب قرآن کریم و سنت و شرایع دین و علم حلال و حرام نیست، باز در امور مهم راهگشاست. به اخلاق نیک راه می نماید، از فرومایگی باز می دارد بر تدبیر بایسته و سنجش شایسته و نرمی و ملایمت در سیاست و آباد سازی زمین برمی انگیزد. راه انسان به سوی خداوند، به یک راه منحصر نیست بلکه متعدد است. من این عیون الاخبار را از آن رو پرداختم که ادب ناآموخته را روشنگر شود، اهل علم را تذکار باشد... پادشاهان را پس از رنج و خستگی آرامش دهد... صواب ندیدم که این کتاب را وقف دنیاجوی کنم و آخرت طلب را بی بهره گذارم یا وقف خواص کنم و عامه را فرو نهم، یا آن را به پادشاهان اختصاص دهم و مردم کوی و بازار را فراموش کنم. از این رو برای هر گروه سهمی قرار دادم.
wiki: عیون الاخبار
دانشنامه آزاد فارسی
عُیونُ الْاَخْبار
کتابی به عربی در تاریخ، تألیف ابومحمد عبدالله بن مسلم دینوری، معروف به ابن قتیبه (۲۱۳ـ۲۷۶ق)، مشتمل بر یک مقدمه و دَه بخش. در این کتاب، علاوه بر حکایت های تاریخی، مطالب اجتماعی چون شرح صفات و سیرت های طبقات گوناگون کشورها و خطبه های تاریخی و احادیث معروف آمده است. ابن قتیبه در این اثر آداب لشکرکشی و سلاح پوشی اعراب و ایرانیان را بیان می کند و همچنین آداب تیراندازی، اسب سواری را از کتاب آیین نامک، که مفقود گردیده، بازمی گوید. در عیون الاخبار به عادات و روحیات ملل و سیاست ها و روش حکومت ها و رفتار امرا و پادشاهان نیز اشاره شده است. چهار بخش نخست کتاب به کوشش بروکلمان در وایمار، برلین و استراسبورگ (میان سال های ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۸) به چاپ رسیده است. همۀ کتاب به کوشش احمد زکی عدوی در چهار جلد چاپ شده است (قاهره ۱۳۴۳ـ۱۳۴۹ق). جلد چهارم کتاب مشتمل شرح احوال ابن قتیبه و ارزیابی کتاب است.
کتابی به عربی در تاریخ، تألیف ابومحمد عبدالله بن مسلم دینوری، معروف به ابن قتیبه (۲۱۳ـ۲۷۶ق)، مشتمل بر یک مقدمه و دَه بخش. در این کتاب، علاوه بر حکایت های تاریخی، مطالب اجتماعی چون شرح صفات و سیرت های طبقات گوناگون کشورها و خطبه های تاریخی و احادیث معروف آمده است. ابن قتیبه در این اثر آداب لشکرکشی و سلاح پوشی اعراب و ایرانیان را بیان می کند و همچنین آداب تیراندازی، اسب سواری را از کتاب آیین نامک، که مفقود گردیده، بازمی گوید. در عیون الاخبار به عادات و روحیات ملل و سیاست ها و روش حکومت ها و رفتار امرا و پادشاهان نیز اشاره شده است. چهار بخش نخست کتاب به کوشش بروکلمان در وایمار، برلین و استراسبورگ (میان سال های ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۸) به چاپ رسیده است. همۀ کتاب به کوشش احمد زکی عدوی در چهار جلد چاپ شده است (قاهره ۱۳۴۳ـ۱۳۴۹ق). جلد چهارم کتاب مشتمل شرح احوال ابن قتیبه و ارزیابی کتاب است.
wikijoo: عیون_الاخبار
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] عیون الأخبار (کتاب). کتاب «عیون الاخبار» اثر ابن قتیبه دینوری و به زبان عربی در موضوعات اخبار و حکایت بوده و در زمره کتب ادبی قرار می گیرد.
ابن قتیبه دینوری یکی از بارزترین نمایندگان ادب عربی است معتقد است که ادیب باید از همه علوم رایج در زمان خود چون فلسفه ، منطق ، ریاضیات ، نجوم ، لغت و... اطلاعاتی نسبتا عمیق کسب کند و بر همه اینها خوش ذوقی و نغزگویی را نیز بیفزاید. وی در آغاز کتاب «عیون» برنامه گونه ای از کارهای خود در زمینه ادب را به دست می دهد. وی می گوید: این کتاب هر چند که در باب قرآن کریم و سنت و شرایع دین و علم حلال و حرام نیست، باز در امور مهم راه گشاست. به اخلاق نیک راه می نماید، از فرومایگی باز می دارد بر تدبیر بایسته و سنجش شایسته و نرمی و ملایمت در سیاست و آباد سازی زمین برمی انگیزد. راه انسان به سوی خداوند ، به یک راه منحصر نیست بلکه متعدد است. من این عیون الاخبار را از آن رو پرداختم که ادب ناآموخته را روشنگر شود، اهل علم را تذکار باشد... پادشاهان را پس از رنج و خستگی آرامش دهد. وی اضافه می کند: صواب ندیدم که این کتاب را وقف دنیاجوی کنم و آخرت طلب را بی بهره گذارم یا وقف خواص کنم و عامه را فرو نهم، یا آن را به پادشاهان اختصاص دهم و مردم کوی و بازار را فراموش کنم. از این رو برای هر گروه سهمی قرار دادم. او چنانکه خود می گوید مطالب کتاب را از هر کس که در سن یا معرفت بیش از او بوده و نیز از همنشینان و برادران خود و کتابهای عجمان و تاریخ ایشان و نیز از کسانی که نسبت به وی در درجه پائین تری قرار داشته اند، اخذ کرده است.
ابن قتیبه دینوری یکی از بارزترین نمایندگان ادب عربی است معتقد است که ادیب باید از همه علوم رایج در زمان خود چون فلسفه ، منطق ، ریاضیات ، نجوم ، لغت و... اطلاعاتی نسبتا عمیق کسب کند و بر همه اینها خوش ذوقی و نغزگویی را نیز بیفزاید. وی در آغاز کتاب «عیون» برنامه گونه ای از کارهای خود در زمینه ادب را به دست می دهد. وی می گوید: این کتاب هر چند که در باب قرآن کریم و سنت و شرایع دین و علم حلال و حرام نیست، باز در امور مهم راه گشاست. به اخلاق نیک راه می نماید، از فرومایگی باز می دارد بر تدبیر بایسته و سنجش شایسته و نرمی و ملایمت در سیاست و آباد سازی زمین برمی انگیزد. راه انسان به سوی خداوند ، به یک راه منحصر نیست بلکه متعدد است. من این عیون الاخبار را از آن رو پرداختم که ادب ناآموخته را روشنگر شود، اهل علم را تذکار باشد... پادشاهان را پس از رنج و خستگی آرامش دهد. وی اضافه می کند: صواب ندیدم که این کتاب را وقف دنیاجوی کنم و آخرت طلب را بی بهره گذارم یا وقف خواص کنم و عامه را فرو نهم، یا آن را به پادشاهان اختصاص دهم و مردم کوی و بازار را فراموش کنم. از این رو برای هر گروه سهمی قرار دادم. او چنانکه خود می گوید مطالب کتاب را از هر کس که در سن یا معرفت بیش از او بوده و نیز از همنشینان و برادران خود و کتابهای عجمان و تاریخ ایشان و نیز از کسانی که نسبت به وی در درجه پائین تری قرار داشته اند، اخذ کرده است.
wikifeqh: آداب ابن مقفع و کتب هندی و...مطالبی را نقل می کند.کتاب از ده بخش تشکیل می شود که عبارتند از:کتاب السلطان، کتاب الحرب،
کتاب السؤدد، کتاب الطبائع و الاخلاق المذمومة، کتاب العلم و البیان، کتاب الزهد ، کتاب الاخوان، کتاب الحوائج، کتاب الطعام و کتاب النساء.چنانکه از مقدمۀ کتاب برمی آید مؤلف آن را در دفاع از پاکیزگی و اصالت زبان عربی در مقابل موج فسادی که در اثر انتشار لهجه ها و نفوذ بیگانگان در فرهنگ عربی رخنه کرده است، نگاشته است.بنابراین مجموعۀ اطلاعات پراکنده و وسیعی که در این کتاب فراهم آمده است، باید دست افزار هر مرد عرب زبان فرهنگ یافته باشد.
کتاب السؤدد، کتاب الطبائع و الاخلاق المذمومة، کتاب العلم و البیان، کتاب الزهد ، کتاب الاخوان، کتاب الحوائج، کتاب الطعام و کتاب النساء.چنانکه از مقدمۀ کتاب برمی آید مؤلف آن را در دفاع از پاکیزگی و اصالت زبان عربی در مقابل موج فسادی که در اثر انتشار لهجه ها و نفوذ بیگانگان در فرهنگ عربی رخنه کرده است، نگاشته است.بنابراین مجموعۀ اطلاعات پراکنده و وسیعی که در این کتاب فراهم آمده است، باید دست افزار هر مرد عرب زبان فرهنگ یافته باشد.
wikinoor: دانش های دیگر را در برگرفته، همچون عیون الاخبار ، به قصد آموزش و بالا کشاندن سطح دانش خوانندگان خویش تدارک دیده است.وی از کتابهایی تاج ، آیین ، پرویز ، آداب ابن مقفع و کتب هندی و... مطالبی را نقل می کند. کتاب از ده بخش تشکیل می شود که عبارتند از: کتاب السلطان، کتاب الحرب، کتاب السؤدد، کتاب الطبائع و الاخلاق المذمومة، کتاب العلم و البیان، کتاب الزهد، کتاب الاخوان، کتاب الحوائج، کتاب الطعام و کتاب النساء.
ویژگی ها و معایب
از ویژگی «عیون الاخبار» تاکید ابن قتیبه بر دانشهای غیر دینی است. این تاکید از یک سو و از سوی دیگر انتشار دیررس آثار مذهبی او موجب گردید که خاورشناسان در او به چشم مردی آزاد اندیش و به دور از قالبهای معین دینی که هر فرد مسلمان بر خود فرض می کند، بنگرند. یکی از اشکالاتی که بر این کتاب وارد شده اینست که: درست است که وی تمام آثارش را به قصد بالا بردن سطح آگاهی خوانندگان تدارک دیده است، اما بی تردید کسانی که وی در پی تعلیم آنها برآمده با فصول و عناوین بخشهای گوناگون آثارش بی تناسب نمی توانند بود. از این رو کتاب السلطان جزء به کار سلاطین و امیران و درباریان نمی آید، یا کتاب الحرب جز به حال فرماندهان لشکر مفید نمی افتد. مجموعه دانش هایی که ابن قتیبه در چارچوب ادب به معنای عام آن عرضه می کند، نیز خود جای بررسی و پژوهش دارد. چنانکه وی با التزام شدید به روش کار اهل حدیث ، سخت با هر چه بوی فلسفه دارد مخالفت می ورزد، اما در عیون ملاحظه می کنیم که او راههای وصول به خداوند را به علم حلال و حرام منحصر نمی داند. ایراد سوم بحثهایی است که به صورت استطرادی و نیز اخباری که به شکل تکراری در کتاب فراهم آمده است.
نسخه شناسی
...
ویژگی ها و معایب
از ویژگی «عیون الاخبار» تاکید ابن قتیبه بر دانشهای غیر دینی است. این تاکید از یک سو و از سوی دیگر انتشار دیررس آثار مذهبی او موجب گردید که خاورشناسان در او به چشم مردی آزاد اندیش و به دور از قالبهای معین دینی که هر فرد مسلمان بر خود فرض می کند، بنگرند. یکی از اشکالاتی که بر این کتاب وارد شده اینست که: درست است که وی تمام آثارش را به قصد بالا بردن سطح آگاهی خوانندگان تدارک دیده است، اما بی تردید کسانی که وی در پی تعلیم آنها برآمده با فصول و عناوین بخشهای گوناگون آثارش بی تناسب نمی توانند بود. از این رو کتاب السلطان جزء به کار سلاطین و امیران و درباریان نمی آید، یا کتاب الحرب جز به حال فرماندهان لشکر مفید نمی افتد. مجموعه دانش هایی که ابن قتیبه در چارچوب ادب به معنای عام آن عرضه می کند، نیز خود جای بررسی و پژوهش دارد. چنانکه وی با التزام شدید به روش کار اهل حدیث ، سخت با هر چه بوی فلسفه دارد مخالفت می ورزد، اما در عیون ملاحظه می کنیم که او راههای وصول به خداوند را به علم حلال و حرام منحصر نمی داند. ایراد سوم بحثهایی است که به صورت استطرادی و نیز اخباری که به شکل تکراری در کتاب فراهم آمده است.
نسخه شناسی
...
wikifeqh: عیون_الأخبار_(ابن_قتیبه)
کلمات دیگر: